مقدمه مقاله کنترل عقرب ها در محیط های نظامی( بخش اول)
هر یک از انواع روش های کنترل می تواند برای کاهش عقرب ها در
محیط های نظامی مفید و موثر باشد، ولی اولویت انتخاب همواره
باید با اقدامات محیطی باشد که با محیط سازگارتر بوده و اثرات
آن طولانی مدت است. اقدامات کنترل وکاهش کژدم وکنترل محیطی شامل روشهای متنوعی است که بصورت تلفیق دو یا چند روش بصورت هم زمان
و یا پشت سرهم برای یک مقر نظامی، طراحی و مورد استفاده قرار گیرد.
پس از
تعیین محل اجرای رزمایش و همچنین مکان های برپایی اردوگاههای آن، مطالعات حشره شناسی پزشکی در خصوص عقرب ها باید
به سرعت آغاز گردد. برای این منظور، در گام نخست، منطقه هدف
از لحاظ وجود عقرب (کژدم )می بایست مورد بررسی قرار گیرد. در این
راستا، زیستگاههای عقرب های لانه ساز و حفار و زیستگاههای موقت
برای عقرب های غیرحفار باید بررسی شود. در صورت وجود عقرب،
گام بعدی تعیین نوع عقرب از لحاظ زیستگاه می باشد. در مرحله
دوم می بایست نمونه هایی از عقرب های منطقه صید شود و تنوع
گونه ای عقرب تعیین گردد. زیرا تعیین نوع زیستگاه و گونه عقرب
اولین قدم برای طراحی و انتخاب روش کنترل عقرب خواهد بود.در
صورت امکان، میزان وفور و فراوانی عقرب، اگر چه مشکل است
ولی باید تعیین شود. زیرا این شاخص در برنامه ریزی برای انتخاب
روشهای کنترل عقرب می تواند
تعیین کننده باشد.در صورت وجودعقرب های حفار می توان به مسئولین اردوگاه در خصوص تعیین محلهای نسبتاً امن برای احداث محل های اسکان نیروها که در واقع دست کم ۵۰۰ متر باید دورتر از لانه های عقرب های حفار باشد، کمک نمود. توصیه های ساده در خصوص پرهیز از لانه های عقربهای حفار و اطراف آن به سربازان می تواند موارد عقرب گزیدگی را کاهش دهد. اصولا ایده آل این است که اردوگاهها به دور از لانه های عقرب های حفار احداث شود و برای احداث و برپایی اردوگاههای موقت و دائمی نظامی، می بایست منطقه مورد نظر، تحت مطالعات تخصصی حشره شناسی پزشکی قرار گیرد. باید از نبود لانه های عقرب های حفار و لانه ساز مانندعقرب ادونتوبوتوس دوریه و عقرب اسکورپیو موروس در زمین کف اردوگاه و اطراف آن اطمینان حاصل کرد.لازم به ذکر است که این موضوع در رزمایشها
که در فرصت و زمان محدودی تصمیم گیری و اجرا می شود، رعایت نمی شود که خود منجر به افزایش موارد عقرب گزیدگی و صدمات و تلفات ناشی از عقرب می گردد. قبل از گسیل نیرو، مطالعات علمی و تخصصی در زمینه عقرب ،حشرات و سایر بندپایان بیماری زا در منطقه هدف بایستی انجام گیرد و انتخاب محل دقیق اردوگاه ها نیز بایستی بر اساس همین مطالعه و با نظر متخصصین درباره ی لانه های حشرات به ویژه عقرب صورت گیرد. به همین دلیل فرماندهان نظامی می بایست به این امر بیشتر توجه نمایند و در انتخاب محل رزمایش، علاوه بر جنبه های نظامی و عملیاتی، مسایل بهداشتی و اپیدمیولوژیک عقرب های منطقه را نیز مد نظر قرار دهند.آگاهی اولیه از گونه های عقرب های موجود در محیط اردوگاه و به خصوص شناسایی انواع خطرناک آن عقرب ها، می تواند به مسئولین و متصدیان بهداشت یگان در خصوص دادن آموزش و آگاهی به سربازان و پیشگیری از
عقرب گزیدگی کمک کننده باشد. علاوه بر این، اطلاع نسبی از نوع عقرب (کژدم) و میزان وفور عقرب ، می تواند در تدارک پادزهرهای مونو والان و پلی والان و برآورد مقدار لزوم آن و همچنین پیش بینی امکانات درمانی کمک نماید. لذا علاوه بر کاهش عقرب گزیدگی می تواند به کاهش تلفات مواردعقرب گزیده نیز منجر شود.انتخاب محل علاوه بر زمین کف و بستر آن، از لحاظ موقعیت مکانی نیز از اهمیت ویژه ای در جلوگیری از تماس با عقرب و عقرب گزیدگی برخوردار است. برای مثال احداث کمپ یا ایجاد اردوگاه در کنار دیوارها و سنگ چین ها خطر عقرب گزیدگی را افزایش می دهد. زیرا وجود سوراخ ها و شکاف ها موجب استفاده این بندپایان به عنوان لانه و پناهگاه موقت می شود. سنگ چین ها و دیوارهای خشت و گلی بدون استفاده و قدیمی محل مناسبی برای پنهان شدن و یا تولید مثل کژدم ویا عقرب ها است، استراحت و انجام هر گونه فعالیت در کنار این سنگ چین ها بویژه شب هنگام ممکن است موجب عقرب گزیدگی افراد شود لذا بایستی به افراد در مورد خطروجود عقرب هشدار داد .با شناخت زیستگاههای انواع عقرب و دوری از احداث اردوگاه در کنار زیستگاه عقرب ها و همچنین
پرهیز سربازان در ورود به جاهایی که عقرب ها وجود دارند و پرسه زدن در نزدیکی پناهگاههای عقرب های سمی، می توان عقرب گزیدگی را کاهش داد .بر اساس مطالعات گذشته، سربازان در موقع غروب و یا اوایل شب در حین پرسه زدن در اردوگاه و اطراف آن و اغلب بدون پوشیدن پوتین دچار عقرب گزیدگی از ناحیه پا می شوند . عقرب های غیرلانه ساز نیز که هنگام شب برای شکار و یافتن غذا در اماکن انسانی پرسه می زنند به هنگام صبح در همان نزدیکی ان عقرب هادر پناهگاههای موقت، جای تاریک و نسبتاً مرطوبی را برای استراحت و مخفی شدن پیدا می کنند. در برخی مواقع عقرب ها داخل پوتین و کفش سربازان و حتی داخل کوله و لباس پنهان می شوند و در موقع پوشیدن پوتین و لباس فرد دچار عقرب گزیدگی می شود.لذا وارسی و تکاندن کفش و پوتین و لباس قبل از پوشیدن می تواند از این نوع عقرب گزیدگی جلوگیری نماید.
۱-۲ -کنترل عقرب ها (کژدم )از طریق صید و جمع آوری آن عقرب ها در
محیط های نظامی: یکی از راههای کاهش عقرب ها در محیط های
نظامی، صید این موجودات در اماکن مذکور و پیرامون آنهاست که
با کاهش وفور و فراوانی این عقرب ها، میزان مواجه سربازان
با آن عقرب ها کاهش یافته و در نتیجه شیوع عقرب گزیدگی نیز تقلیل می
یابد. روشهای صید و جمع آوری عقرب ها در محیط های نظامی به
شرح زیر است